کیش پاتوق فرهنگ و هنر می‌شود

بخش فرهنگ و هنر و توسعه این بخش در مناطق آزاد کیش چقدر برای شما در اولویت است؟
پیش از شروع سال ۹۳  که هنوز بحث شعار اقتصاد و فرهنگ مطرح نشده بود، دو رویکرد جدی در این حوزه داشتیم؛ حوزه اقتصاد که جزو وظایف ذاتی منطقه آزاد کیش است و حوزه فرهنگ که جزو برنامه‌های اولویت‌دارمان بود. یعنی در روز معارفه هم روی بخش فرهنگی قول‌هایی دادیم. امسال که مصادف با این شعار شد، خوشحال شدیم. در بخش فرهنگ در دو حوزه جلو رفته‌ایم؛ یکی ایجاد زیرساخت‌های فرهنگی و دوم برنامه‌های فرهنگی. برنامه‌های فرهنگی هم دو بخش ساکنان، بومیان و گردشگران را در برمی‌گیرد. که بخش گردشگران به معاونت گردشگری و بخش بومیان و ساکنان به حوزه معاونت فرهنگی اجتماعی برمی‌‌گردد. در کیش ۱۰ هزار دانشجو یعنی ۱۰ هزار جوان داریم. پس ۱۰ هزار پتانسیل داریم. خدمت دوستان خواهش کردیم در اجرای برنامه‌ها ظرفیت‌های فرهنگی را شناسایی کنند تا بتوانیم از این قشر جوان، بومیان و دانشجویان استفاده کنیم. یعنی اوقات فراغت و آزاد دانشجویان را پر کنیم که از آسیب‌های اجتماعی جلوگیری شود، که این اتفاق افتاد. بخش دوم این‌که اهالی فرهنگ و هنری را که در کیش هستند، شناسایی کنیم. خوشبختانه کسانی را که در حوزه فرهنگ و هنر حرفی برای گفتن داشتند، شناسایی کردیم و برای همه‌شان یک کارت شناسایی صادر کرده‌ایم. این افراد در برنامه‌های مختلف حضور دارند. مثلا سال گذشته نمادهای شهری را به مسابقه گذاشتیم و بخشی از کار را در اختیار هنرمندان کیش قرار دادیم و حوزه اقتصاد و فرهنگ در کیش تقویت شده و هنرمندان صاحب درآمد شدند. در حوزه شهری هم همین‌طور، یعنی به شرکت سرمایه‌داری که نقش شهرداری را در کیش دارد، تاکید کردیم که با هنرمندان جزیره کار کند تا درآمد آن‌ها هم بهبود یابد. برای این‌که کارهایمان پراکنده نباشد، در حال تهیه طرح جامع فرهنگی کیش هستیم که در حال تدوین است و بخش اول آن تهیه شده و در جلسه شورای فرهنگی کیش مطرح شده است. بخش دوم که زیرساخت‌های فرهنگی بود، الان موجودی‌ای که در کیش داریم، فرهنگسراهایی هستند که شاید در حد خانه فرهنگ هم نباشند. بنابراین سعی کردیم زیرساخت‌ها را ایجاد کنیم. فضایی را برای خانه هنرمندان در نظر گرفتیم. به دنبال این هستیم که یکی از ساختمان‌های قدیمی کیش را که صاحب برند است و متاسفانه به یکی از مجموعه‌ها واگذار شده است، تملک کنیم که هم از تخریب ساختمان جلوگیری کنیم و هم این فضا را به خانه هنرمندان تبدیل کنیم. این ساختمان همان ساختمان کازینو سابق است که موقعیت بسیار خوبی دارد. کار دیگری که امسال انجام شده، این است که علاوه بر کمک‌های عمومی که در حوزه فرهنگی انجام می‌دهیم، درصدی از درآمدهای شهرسازی را هم به حوزه فرهنگی اختصاص داده‌ایم و درصدی برای زیرساخت‌های فرهنگی و درصدی هم برای اجرای برنامه‌های فرهنگی، کمک به کتاب‌خانه‌ها و دانشگاه‌ها برای حوزه کتاب و تجهیزات و مساجد برای امور دینی.  طیف گسترده‌ای از امور فرهنگی را از این محل کمک کنیم.
اگر بخواهید در مورد پروژه‌های فرهنگی که نام می‌برید، جزئی‌تر صحبت کنید، شامل چه برنامه‌هایی می‌شود؟
طرح جامع فضاهای فرهنگی هم در حال تدوین است. یعنی در قسمت سخت‌افزاری طرح جامع فضاهای فرهنگی را آماده می‌کنیم که متناسب با نیاز هر منطقه جزیره بتوانیم موضوعات مختلف را شناسایی کنیم. اما پروژه‌های مهم شامل خانه هنرمندان است. یک پروژه فرهنگی در غرب جزیره رهاشده مانده بود که الان فعال شده است و به مردم قول داده‌ایم تا پایان سال موزه کیش را راه‌اندازی کنیم که می‌تواند یکی از موضوعات خوب در جزیره  باشد. درواقع به دنبال راه‌‌اندازی یک برند فرهنگی در کیش هستیم. مثلا در حال کار کردن روی آرت کیش هستیم که زیرمجموعه این برند موضوعات مختلف فرهنگی شامل موزه است. در این فضای موزه‌ای چهار گالری داریم که به حراج‌ها اختصاص پیدا خواهد کرد. اعتقادمان این است که خیلی از حراج‌های فرهنگی باید در کیش انجام شود، چون این منطقه می‌تواند در سطح منطقه‌‌ای و بین‌المللی عمل کند. در این مجموعه یک آمفی‌تئاتر ۲۵۰ نفره وجود دارد که قول داده‌ایم تا بهمن‌ماه آماده شود. پروژه‌های کوچک‌تر هم زیاد داریم. مثلا به مردم قول داده‌ایم پارک دوم را به نتیجه برسانیم که در پارک خانواده برای اولین بار خانه فرهنگ طراحی شده که در اختیار خانه فرهنگ قرار خواهد گرفت.
بهمن‌ماه آیین افتتاحیه جشنواره تئاتر در کیش برگزار شد.  یکی، دو سال  قبل هم جشنواره فیلم کیش در اردیبهشت‌ماه برگزار شد. برنامه‌های دیگری از این جنس برای جذب هنرمندان در کیش در نظر دارید؟
فرمایش شما کاملا درست است. کیش باید پاتوق فرهنگی و هنری باشد. در سال گذشته دو اتفاق خوب انجام شد. یکی مراسم افتتاحیه تئاتر فجر در کیش بود و به نظرم ۶۰، ۷۰ هنرمند در این حوزه به کیش آمدند و جلساتی با هم داشتیم. به این افراد گفتم که کیش مکان مناسبی برای راه‌اندازی دانشگاه هنر است و در کنار سایر رشته‌ها جای خوبی برای این رشته فراهم است. یکی دو پیشنهاد به ما رسیده که در حال گفت‌وگو هستیم. موضوع دوم این‌که هم‌زمان با جشنواره فیلم فجر، فیلم‌ها را در کیش هم اکران کردیم که خیلی مورد استقبال قرار گرفت. این برنامه‌ها را امسال هم انجام خواهیم داد، اما بحث اصلی‌مان بحث برند آرت کیش و زیرمجموعه‌هایش است که باید کیش را به هاب منطقه‌ای فرهنگ و هنر در کشور و منطقه تبدیل کنیم. امسال هم حراجی که در تهران اتفاق افتاد، از حراج کریستیز دبی بالاتر بود و این اتفاقات در کشور به‌خوبی راه افتاده است. با علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد، هم جلسه‌ای داشتیم و موضوعات خوبی مطرح شد و قرار شد توافق‌نامه همکاری بین سازمان منطقه آزاد کیش و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داشته باشیم و کیش تبدیل به پاتوق فرهنگ و هنر شود.
سهم کیشوندها از این پاتوق چقدر است؟
عرض کردم هنرمندان کیش را شناسایی و سازمان‌دهی کرده و برایشان کارت صادر کرده‌ایم. این افراد تا حد بضاعتشان در اولویت ما هستند. در صورت برنامه‌های بین‌المللی که فضا در اختیار همه قرار خواهد گرفت. در ایام نوروز غرفه‌هایی را به صورت رایگان در اختیار این هنرمندان قرار دادیم که بتوانند محصولاتشان را به فروش برسانند. سازمان هم سعی می‌‌کند هرگونه خرید فرهنگی را از هنرمندان داخل جزیره خرید کند. ضمن این‌که به نظرم هنرمندان صاحب‌نام همین که رفت‌وآمد می‌کنند، این تبادل ارتباطات باعث بالا رفتن سطح فرهنگی جزیره می‌شود.
امسال مراسم نوروز را داشتید و مراسمی هم برای عید فطر خواهید داشت. پشت تمام این برنامه‌ها تفکر فرهنگی هم وجود دارد. این برنامه‌ای که به‌تازگی در کیش انجام می‌شود، تا چه حد مورد استقبال قرار گرفته است؟
به واسطه آخرین تجربه‌ای که داشتیم (شهرداری تهران) و موضوعات فرهنگی بود، این تجربه در سطح شهر بزرگ تهران جواب داد و حتما شدنی است که این تجربیات را در کیش هم پیاده کنیم. مثلا امسال واقعا کیش ماه رمضانی متفاوت‌تر از همه جای کشور داشت. سفره افطاری ما به صورت ساده اما بسیار منظم برگزار شد و خیلی‌ها از این‌که به افراد تا این حد بها داده شده، لذت می‌بردند. برای توریست‌ها سفره افطاری خیلی جذاب بود. در قالب جشنواره تابستانی هم سالانه اجرا می‌شد که در دل آن فقط موسیقی بود. امسال چهار، پنج نوع جشنواره را در داخل جشنواره تابستانی جا دادیم. هم‌زمان با جام جهانی فوتبال کارمان را شروع کردیم و یکی از آن‌ها پخش مسابقات خیابانی بود که می‌دانید نظم دادن به این موضوع کار آسانی نیست. مثلا بزرگ‌ترین اسکرین کشور به وسعت ۲۰۰ مترمربع را نصب کردیم و همین‌طور خانواده‌ها در کنار هم قرار گرفتند و در فضایی مفرح مسابقات را دیدند. فوتبال در آب هم که در کنار ساحل انجام می‌شد، جاذبه زیادی برای گردشگران داشت. جشنواره رمضان، جشنواره کودک و عروسک و تا پایان تابستان جشنواره‌های زیادی داریم. برای شش ماه اول برنامه‌هایمان آماده و تدوین شده و برای شش ماه دوم که هوای بهتری خواهیم داشت، برنامه‌هایی در نظر داریم. سعی می‌کنیم برنامه‌هایمان از فضای سربسته به فضای آزاد و خیابان راه پیدا کند و این فضای بانشاط برای جزیره فراهم شود.
به بخش گردشگری وارد شویم که خیلی هم با این ماجرا بی‌ربط نیست. بحث گردشگری در کیش کمی پریشان است. قرار بود طرح جامع گردشگری هم برای کیش تدوین شود. این برنامه به کجا رسیده است؟
الان خیلی اعتقادی به پریشانی نداریم. الان این برنامه‌ها سامان گرفته است. آقای مهندس خدایی معاون گردشگری ماست که الحق والانصاف برنامه‌های مبتکرانه خوبی دارند. بخشی از صحبت‌های بنده کارهای ایشان بوده و امورات فرهنگی که با گردشگران مرتبط می‌شود، به حوزه گردشگری مربوط است. الان اهدافمان کاملا مشخص است. یکی از کارهایمان این است که به سمت گردشگران خارجی رفتیم. اگر می‌خواهیم مناطق آزاد ارزآوری  داشته باشند، باید پای گردشگر خارجی باز شود. در فضای سخت موجود و قطع ارتباطات در هشت سال گذشته ایجاد این فضا کار سختی بود. ما منتظر نتایج مذاکرات دولت نماندیم. فضایی هم فکر نکردیم و نگفتیم باید از اروپا و آمریکا گردشگر داشته باشیم. ابتدا از کشورهای منطقه شروع کردیم و متوجه شدیم حدود ۵/۲ میلیون نفر به مناطق زیارتی می‌آیند و خواستیم یک پاتوق برای این گردشگران در کیش داشته باشیم. در گام اول از عراق و نجف ۹ پرواز مستقیم به کیش داشتیم و دو پرواز آخر با ایرلاین عراقی انجام شد. در گام دوم به دنبال جذب توریست از اربیل هم هستیم. گام‌های بعدی ترکیه، گرجستان، تاجیکستان و حوزه شمال دریای خزر است که به لحاظ فرهنگی با ما اخت هستند و علاقه دارند وارد ایران شوند و بعضی‌ها به دنبال آب‌وهوای متفاوت هستند. مثلا در اردیبهشت که در کیش هوا به‌شدت بهاری است، در گرجستان هوا به‌شدت سرد است. با توجه به ارتباطات خوبی که با هم داریم، باید بتوانیم امکانات کیش را به آن‌ها ارائه کنیم. در عراق موفق شدیم و برای گام‌های بعدی هم برنامه داریم. حتی به دنبال این هستیم که ایرلاین ترکیه را وارد کیش کنیم.
به لحاظ محدودیت‌هایی که در کشور ما وجود دارد، برای گردشگران خارجی باید جذابیت‌های خاصی وجود داشته باشد که از سفرشان لذت ببرند. چه برنامه‌هایی در این زمینه دارید؟
در تقسیم‌بندی‌مان برندی به نام برند حلال به راه انداخته‌ایم که آقای روحانی هم به آن اشاره داشتند که به اندازه کافی پتانسیل دارد. در کشورهایی که مانند ما محدودیت ندارند و شهرهایی با آزادی‌های کامل دارند، باز هم منطقه گردشگری حلال به راه انداخته و هتل‌هایشان تا پنج ماه رزرو شده‌اند. این بخش گردشگری حلال یک ظرفیت گردشگری بزرگ دارد و محدودیت‌های ما این بخش را ساپورت می‌کند. غذای ما حلال است و آداب اسلامی در کیش وجود دارد. اما در گردشگری‌های عمومی، بخشی از گردشگران به دنبال فضای کلاب هستند که ما در آن‌ها محدودیت داریم. مثلا گردشگری‌های خانوادگی وجود دارد که اصلا دنبال این موضوعات نیستند. این محدودیت‌ها بخش کوچکی از گردشگران را از ما می‌گیرد. پتانسیل بزرگی جلوی رویمان است و آمار گردشگران خارجی ناچیزی داریم. اعتقاد داریم ترافیک و هوا و دریای خوبی در کیش داریم، همین‌طور هتلینگ و فرهنگ عمومی شهری و بازی‌های آبی جذاب. در حال توسعه هندورابی هم هستیم که گردشگری بین کیش و هندورابی جذابیت خوبی خواهد داشت. مشکل ما این است که کیش را به‌خوبی معرفی نکرده‌ایم. بعضی از گروه‌های مختلف خارجی که با ما نشست دارند، وقتی کیش را می‌بینند، واقعا لذت می‌برند و همه‌شان می‌گویند اصلا از وجود چنین جایی مطلع نبودند. یکی از برنامه‌های ما در سال جاری شب‌های کیش است که در گرجستان و تاجیکستان و ترکیه به اجرا بگذاریم و هتل‌داران و رستوران‌هایمان خودشان را عرضه کنند. برای اولین بار برای توریست‌های خارجی کنسرت اجرا کردیم که خیلی هم مورد استقبال قرار گرفت.
به هندورابی اشاره کردید؛ چه برنامه ویژه‌‌ای برای آن‌جا دارید؟
هندورابی از پتانسیل بالایی برخوردار است و به لحاظ طبیعت بسیار زیباست و از نظر مشخصات طبیعی تقریبا به کیش نزدیک است و با توجه به فاصله شش، هفت کیلومتری با خشکی ظرفیت خوبی ایجاد کرده است. در حال تدوین طرح جامع هندورابی هستیم که براساس برنامه کار کنیم. چشم‌انداز هندورابی و ماموریت محوری در کیش تجارت و گردشگری است، اما در هندورابی فقط گردشگری را داریم. بنابراین هندورابی را به قطب گردشگری تبدیل خواهیم کرد و می‌خواهیم اشتباهاتمان را در کیش در هندورابی تصحیح کنیم. در نظر داریم تا جایی که می‌توانیم، در محیط زیست هندورابی کمتر مداخله کنیم. یعنی برای صاف بودن جاده پستی و بلندی‌ها را از بین نبریم. در هندورابی قرار است آسفالتی وارد نکنیم. باید ببینیم تا چه حد بار اقتصادی برایمان خواهد داشت و قرار است از سنگ‌فرش استفاده کنیم. قرار است از خودروهای برقی در هندورابی استفاده کنیم و انرژی‌های پاک را از همین الان در این جزیره می‌بینیم. در آیین‌نامه‌های شهرسازی، برجی هم که بتواند انرژی‌های خودش را تامین کند، از امتیازهای تخفیف در عوارض شهری برخوردار خواهد بود. یکی از کارهایمان پارک بزرگی است که در آن هتل هم وجود دارد و خانواده‌ها می‌توانند برای چند روز در آن اقامت کنند. که به نظرم این پارک بتواند در منطقه جاذبه‌های خودش را داشته باشد.
برای این برنامه‌ها چه محدوده زمانی در نظر دارید؟
هندورابی جزیره‌ای با ۲۲ کیلومترمربع است. طرح جامعمان به صورت فشرده حدود ۹۸ ماه زمان نیاز دارد. البته قرار نیست این مدت را صبر کنیم تا طرح جامع آماده شود. قرار شده اولویت‌هایمان را مشخص کرده و کار را شروع کنیم. به آقای روحانی هم قول داده‌ایم که تا پایان سال فرودگاه را راه‌اندازی کنیم که کار سختی خواهد بود، چون فعلا در حال جانمایی است و حدود هفت ماه فرصت داریم که این فرودگاه را به نتیجه برسانیم. اما با کارهایی که در هشت ماه گذشته در کیش انجام شده، امیدواریم که این پروژه به اتمام برسد و حدودا ۲۰۰ هکتار هم به تم‌پارک اختصاص دارد که حدود ۴۰، ۵۰ هکتار را راه‌اندازی خواهیم کرد. این مسائل فضا را برای ورود سرمایه‌گذار آماده خواهد کرد.
برای جذب سرمایه‌گذار چه برنامه ویژه‌ای دارید؟
دو بخش سرمایه‌گذار داخلی و خارجی داریم. فضا در حال حاضر برای سرمایه‌گذار خارجی یک مقدار سخت است و تمرکزمان بر سرمایه‌گذار داخلی است. البته در حال حاضر در یکی از پروژه‌هایمان سرمایه‌گذار صددرصد خارجی داشته‌ایم. البته اگر مذاکرات به نتیجه برسد، هجوم زیاد سرمایه‌گذاران را خواهیم داشت. هرکس هم بخواهد به کشور وارد شود، یک نقطه ورودی مهم کیش خواهد بود و در این زمینه آمادگی داریم. در بخش سرمایه‌گذار داخلی موردی که مهم است، پایین آوردن بروکراسی است. اگر بتوانیم فضای احترام را برایشان فراهم کنیم و بروکراسی را پایین بیاوریم، کیش فضای مناسبی برای سرمایه‌گذار است. این قضیه افزون بر مزیت‌های مناطق آزاد است. مثلا معافیت مالیاتی ۲۰ ساله یا تخفیفات گمرکی که وجود دارد. عدم نیاز به روادید برای ورود به کیش مزیت مهمی برای ورود سرمایه‌گذاران است. سعی کرده‌ایم بروکراسی را به‌شدت پایین بیاوریم و هدف غایی ما این است که بتوانیم از IT به‌خوبی بهره بگیریم و این نقطه مطلوبمان است که بروکراسی را حذف کنیم و همه بتوانند از یک لپ‌تاپ در منزلشان تمام کارهایشان را انجام دهند. دو بخش عمده هم در اولویت است؛ یکی بخش سرمایه‌گذاری اقتصادی که موضوع تک‌پنجره تحت وب را به جلو می‌بریم و بخش امور شهرسازی که اتوماتیک ‌کردن را به جلو می‌بریم که دست عوامل انسانی در مسیر کم شود و شفافیت کار بالا برود و همه بدانند با سیستم اتوماسیون عوارضشان با کمترین زمان محاسبه می‌شود. در همین مدت کوتاه ۴۸۰۰ میلیارد تومان در بخش گردشگری تفریحی و نه بورس‌های زمینی و مسکن سرمایه‌گذاری داشته‌ایم. یعنی الان به یک برج ساده مجوز هتل داده نمی‌شود و به لحاظ معماری باید گردشگر را جذب کند. اعتقادمان این است که هر فعالیت در کیش باید گردشگری را تقویت کند. پروژه‌هایی داریم که آب دریا را به صورت رودخانه در پروژه می‌چرخانند. بنابراین مختصات پروژه‌هایمان هم به مختصاتی که حوزه گردشگری را تقویت کند، تبدیل شده است.